zintuigelijke beleving
Sense & Care is een platform voor onderzoek opgericht door Jeanne Dekkers Architectuur en ZOETMULDER. In dit platform wordt gewerkt aan onderzoek waarbij de zintuiglijke beleving uitgangspunt is voor de gebouwde omgeving. In de literatuur die handelt over de zintuiglijke beleving, van Juhani Pallasmaa tot Peter Zumthor en overige, wordt er voortdurend aan sfeer gerefereerd. Het analyseren waardoor een goede sfeer wordt verkregen vereist meer studie. Er dient een bijbehorende taal afgesproken te worden, waardoor het ontwerpen vanuit zintuiglijke beleving hanteerbaar wordt en niet blijft hangen in sfeeromschrijvingen. Ontwerptools worden ontwikkeld vanuit de analyse van de zintuiglijke beleving, welke toegepast worden in de ontwerpen.
ONTWERPEN VANUIT DE BELEVING
Het ontwerpen van onze omgeving verdient meer aandacht per vierkante meter. Het realiseren van megalomane structuren waarin mensen als mieren zich thuis proberen te voelen laat weinig ruimte over voor de individuele mens. Verloren in de drukte van het verkeer, de trein of een winkelcentrum zoekt de mens zijn weg en is op zoek naar een individuele plek waar gewerkt en gewoond kan worden. Dit dagelijks ritueel maakt het voor behoeftige mensen moeilijk om zichzelf te vinden en om in balans te blijven of om zich beter te ontwikkelen. Het ontwerpen van onze omgeving zal vanuit de beleving van de individuele mens bezien moeten worden, en daarbij speelt de werking van de zintuigen en de daaruit volgende beleving van de gebouwde omgeving een belangrijke rol.
PROGRAMMA VAN BELEVING™
De gebouwde omgeving wordt ontworpen vanuit vierkante meters, maar beleefd vanuit sfeer. Wij vertalen vierkante meters naar een sfeer passend bij de droom van de opdrachtgever, de wensen van de gebruikers en de specifieke kenmerken van de plek. Daarvoor hebben we een speciale tool ontwikkeld: het Programma van Beleving™. In verschillende gespreken met de opdrachtgever en gebruikers wordt vastgesteld welke zintuiglijke beleving de verschillende ruimtes moeten dragen. Wij geven vorm aan deze sfeer door rekening te houden met materialisatie, kleur, menselijke maat en verhouding. Zo ontstaan hoogwaardige ruimtes waar iedereen zich prettig voelt!
Met de ontwerptool ‘Programma van Beleving’ doorlopen wij de volgende 5 stappen:
1. Inventarisatie ruimtesoorten
We inventariseren de ruimtesoorten van het Programma van Eisen en verbinden deze aan schaalgebieden.
2. Opstellen sfeerbeschrijving
Aan de hand van de ruimtes en schaalgebieden wordt een omschrijving en moodboard gemaakt van de gewenste sfeer. Dit gebeurt in samenspraak met gebruikers en opdrachtgever. De sfeerbeschrijving wordt gekoppeld aan het Programma van Eisen.
3. Opstellen zintuiglijke analyse In de omschreven sfeer worden verschillende zintuiglijke ervaringen herkend. Deze worden verder gespecificeerd en omschreven aan de hand van een zintuiglijke analyse. De zintuiglijke analyse wordt gekoppeld aan het Programma van Eisen.
4. Afleiden materialen en vorm
Vanuit de zintuiglijke analyse en sfeerbeschrijving worden materialen en vormen bepaald. Deze zijn input voor het ontwerp.
5. Opstellen Programma van Beleving checklist
Verbonden aan het Programma van Eisen wordt een checklist opgesteld: het Programma van Beleving. Deze bestaat uit de sfeerbeschrijvingen, de zintuiglijke analyse en de afgeleide vormen en materialen. Aan de hand van de checklist kan bij de afronding van een fase gecontroleerd worden of het opgestelde Programma van Beleving nog steeds in het ontwerp zit.
