Op donderdag 24 november ging ZOETMULDER op bureauexcursie, een rondgang langs architectuur uit allerlei tijdslagen in zuid-oost Nederland. Het Schoenenkwartier in Waalwijk, Piet Blom in Helmond, experimentele woningbouw uit de jaren 70 en als hoogtepunt het interieur dat wij ontwierpen voor het Limburgs Museum. Het was een dag vol inspiratie, goed weer en gezelligheid.
Het Schoenenkwartier, Waalwijk door Kropholler & Civic
Onze eerste stop was het Schoenenkwartier in Waalwijk, onlangs gerenoveerd door Civic Architects. Het museum is gehuisvest in een rijksmonumentaal gebouwensemble uit de jaren 30, destijds ontworpen door architect Alexander Kropholler. Wat ons direct opvalt aan het ensemble, zijn de ornamenten die uit proportie lijken. Grote bakstenen, brede voegen, grote ankerpunten en een gigantische trapgevel. Dit om een stevigheid en ambacht te benadrukken. Eigenlijk is de stijl van de architectuur een tikje ouderwets, zeker als je bedenkt dat Villa Savoye van Le Corbusier in hetzelfde jaar (1931) is ontworpen.
Civic Architects heeft een deel van het raadhuisensemble gerenoveerd en zo het Schoenenmuseum gerealiseerd. We mochten even binnen kijken om te zien hoe ze de grote hal met uitgesneden cirkels in de voormalige gevel hebben ontworpen: indrukwekkend.
Landmark, Nieuw Bergen door Monadnock
Na een koffietje in Waalwijk, rijden we door naar Nieuw Bergen. Hier staat het landmark, uitkijktorentje van Monadnock op ons te wachten. Het jonge Nieuw Bergen ontbeerde een duidelijk oriëntatiepunt. In deze behoefte is inmiddels voorzien door de realisatie van dit landmark. Het gebouwtje was helaas niet open voor bezoekers, maar het was het zeker waard om even langs te gaan en van elke hoek te bekijken. Zo zijn de kleine verschillen en variaties in gevelbeeld goed op te merken. Ook ging ons architectenhartje harder kloppen van de diversiteit van baksteenverbanden en decoraties.
Limburgs Museum, Venlo door ZOETMULDER + Jeanne Dekkers
Vervolgens gingen we door naar misschien wel het hoogtepunt van de dag, het Limburgs Museum in Venlo. Voor deze stop sloot Jeanne Dekkers bij ons aan, de architect van het originele museumgebouw uit 1998. Voor het nieuwe interieurontwerp heeft ZOETMULDER gezorgd voor een verbeterde toegankelijkheid, een herontwerp van het entreegebied en een nieuwe ruimtelijke binnenkomst met zicht naar het park. Het was voor het team inspirerend om het pas opgeleverde project in levende lijven te zien. Ook de kluisjes wand gemaakt van terracotta gelakt eiken viel in de smaak. Er was ook tijd om de huidige Mystiek tentoonstelling te bezoeken, een prachtige opeenvolging van drie thema’s met historische religieuze werken naast hedendaags design.
Kubus woningen en boogwoningen, Helmond door Piet Blom
Vanaf hier kwam er wat meer vaart in, want we hadden nog veel op het lijstje staan om te zien. Na een snelle stop bij het stationskwartier in Helmond, reden we door naar de kubuswoningen. Beiden ontworpen door Piet Blom. De kubuswoningen bestaan uit een ensemble van 16 kubuswoningen. Deze woningen vormden aanvankelijk een architectonisch geheel met theater ’t Speelhuis, dit was een gigantische kubus in het midden van de woningen. Dit theater is helaas in 2011 door een brand verwoest, dus was niet meer te aanschouwen. Logischerwijs hebben de kubussen hier vergeleken met die in Rotterdam. De conclusie was dat deze prettiger zijn, dit komt door de andere materialisatie en de meer open structuur van de stedenbouwkundige setting.
Brandevoort, Helmond door Rob Krier
Als laatste stop in Helmond kwamen we terecht in het opmerkelijke Brandevoort. De nieuwste vestingstad van Nederland naar het masterplan van Rob Krier die sinds 2000 in ontwikkeling is. Het doet lijken alsof het een rijke historie heeft, terwijl het daadwerkelijk nog geen 25 jaar oud is. De kinderen in de wijk, waar wij even mee hadden gepraat waren heilig overtuigd dat de wijk minimaal 100 jaar oud zou moeten zijn. Het was eigenaardig om hier rond te wandelen, bijna alsof wij even binnen konden kijken bij een neppe Truman show wereld. Toch lijkt aan een dergelijke historiserende stijl behoefte, ….. wat vinden we ervan? Brandevoort blijft de meningen verdelen.
Koepeltjes woningen, Nuenen door Benno Stegeman
Snel door, want het werd al weer donker, naar de koepeltjes woningen in Nuenen. De woningen zijn rond 1971 ontworpen door de architect Benno Stegeman. Wat het bijzonder maakt is dat het twee woontypologieën zijn die op diverse wijze aaneengeschakeld zijn, waardoor er een stedenbouwkundig spannend ensemble ontstaat. Er is goed nagedacht over het splitsen van de voetganger en de auto, de auto heeft een onderschikte rol, er zijn plekken voor de auto’s waarvan je te voet de wijk in gaat. Doordat de wijk wat hoger ligt dan de omliggende grond, is er een stelsel ontwikkeld van voetpaden en trappetjes, ook dit versterkt dat elk zicht anders is. Het grootste herkenningspunt van elke woning, is natuurlijk het groene koepeltje dat boven elk trappenhuis zit en boven de woning uitsteekt.
Terrasflats van Coevering, Geldrop door INBO
Deze sociale appartementenflats waren deel van het experimentele woningbouwsubsidie uit begin jaren 70. Het zijn in totaal 4 flats, ontworpen door architectenbureau INBO. De flats hebben hun naam te danken aan de westgevel die volledig bestaat uit terugtrappende terrassen. De flats zijn ontworpen aan de hand van het S200-gebouwsysteem, waarbij binnen één gebouw, met behoud van de rationele opzet, verschillende woningtypes en grootten en ontsluitingsprincipes gecombineerd kunnen worden. Uiteindelijk bevinden er in deze terrasflats wel 14 woningtypes, die zo geschakeld zijn dat er een bijzondere experimentele vorm ontstaat. Hoewel het er van buiten vrij spectaculair uitziet, zo’n getrapte flat naast een groen veld, voelde het ontsluitingssysteem met smalle lange gangen een beetje out-dated.
Bosrijk, Eindhoven door GAAGA
Als laatste stop gingen wij langs de nieuwe wijk Bosrijk in Eindhoven. In opdracht van de gemeente zijn er 21 clusters gevormd, die elk door een ander architectenbureau zijn ontworpen. Van strakke, witte rijtjeshuizen tot aan de eerste 3d geprinte woning. Het was inmiddels al donker, maar we kregen toch een goed beeld van hoe het zou zijn om in Bosrijk te wonen. We gingen ook langs het net gerealiseerde Bosbad van GAAGA architecten. Vooral in de binnenstraat ervaar je dit bosrijke appartementencomplex goed. Bijzonder hoe ruim de binnentuin aanvoelt, ondanks de geringe maat op de plattegrond. Ook de houten stammen constructie geeft een mooi detail aan het simpele volume. Mocht je er ook eens langsgaan, let dan even op de hemelwater afvoer, heel mooi gedaan!
